Nhà Mái Đỏ là một dự án nhà ở dành riêng cho một cặp vợ chồng ở độ tuổi 50, nằm tại một vùng nông thôn của tỉnh Quảng Ngãi. Mặc dù chỉ có diện tích 80m2, Nhà Mái Đỏ vẫn thông minh trong việc bố trí 3 khoảng sân nhỏ ở tầng trệt cùng với vườn rau 7 bậc thang bao phủ trên mái.
Thiết kế sáng tạo dựa trên nếp sống truyền thống của gia chủ
Nhà Mái Đỏ nằm trên một con đường chính nối liền với các ngôi làng xung quanh. Khu đất có diện tích 80m² nằm trong một ngôi làng địa phương, nơi cư dân đã sinh sống lâu năm và hầu hết đều làm công việc nông nghiệp.
Các kiến trúc sư được giao nhiệm vụ thiết kế một ngôi nhà phù hợp cho một cặp vợ chồng ở độ tuổi 50, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu cơ bản của cuộc sống hàng ngày. Đồng thời, họ cũng phải tích hợp một cửa hàng sửa chữa xe đạp và tạo ra một khu vườn rau, đáp ứng những yêu cầu thiết yếu của gia chủ.
Vì diện tích hạn chế, không đủ không gian trống cho việc trồng rau tại tầng trệt, vì thế, các kiến trúc sư đã tạo nên một mô hình kiến trúc độc đáo, tương thích hoàn toàn với lối sống truyền thống. Họ đã thiết kế 7 bậc thang trồng rau và tạo ra 3 khoảng sân ngoài trời để đáp ứng nhu cầu trồng cây của gia đình.
Đầu tiên, mái của ngôi nhà được thiết kế theo kiểu mái dốc đặc biệt và áp dụng phương pháp bước thang, chia thành 7 tầng nhỏ khác nhau. Mỗi tầng sẽ được dành cho một khoảng trống nhằm phục vụ mục đích trồng rau. Thiết kế này không chỉ tạo ra một không gian vườn trồng hợp lý theo yêu cầu của gia đình, mà còn giúp giải quyết vấn đề tự cung tự cấp nguồn thực phẩm hàng ngày.
Thứ hai, khu vực hoạt động chính ở tầng trệt liên kết mật thiết với ba khoảng sân nhỏ. Cửa hàng sửa chữa xe đạp được đặt ở vị trí trước mặt của Nhà Mái Đỏ, trong khi phần bên trong của tầng trệt được sắp xếp theo thứ tự: khoảng sân trước, sảnh, phòng khách, nhà bếp và khu vực ăn, khoảng sân giữa, nhà vệ sinh, kho để thóc, phòng ngủ lớn và sân sau. Tầng lửng chỉ bao gồm một phòng thờ và một phòng ngủ nhỏ, được dành riêng để đón tiếp con cái khi họ đến thăm nhà.
Không chỉ sáng tạo, mô hình Nhà Mái Đỏ còn thể hiện sự thấu hiểu địa lý địa phương
Khu vườn rau 7 tầng trên mặt mái không chỉ đáp ứng nhu cầu và phong cách canh tác nông nghiệp của chủ nhà, mà còn thực hiện một chức năng bổ sung là giảm thiểu sự tác động của bức xạ nhiệt, hỗ trợ việc kiểm soát nhiệt độ và tia UV mà không cần phải sử dụng rèm cửa hay hệ thống điều hòa.
Cấu trúc mái của ngôi nhà được thiết kế để có vai trò làm mát, phối hợp cùng với cấu trúc tường hai lớp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tuần hoàn không khí và mang ánh sáng tự nhiên vào không gian trong nhà.
Khu vườn rau trên mái cũng chức năng như một nguồn lương thực chính cho gia đình. Nó không chỉ mang đến một loạt đa dạng thực phẩm tươi ngon và an toàn, mà còn xây dựng sự liên kết với cộng đồng hàng xóm, góp phần xây dựng mối quan hệ cộng đồng mật thiết trong làng.
Nhằm khắc phục vấn đề về tràn nước, người ta đã tăng cường hệ thống thoát nước và thu nước mưa trong khu vực trồng rau. Đồng thời, các kiến trúc sư đã áp dụng công nghệ màng chống thấm chuyên dụng để ngăn việc nước thấm qua trần nhà.
Nhà Mái Đỏ tận dụng các nguyên liệu địa phương như gạch men, đá bazan…, tạo cảm giác gần gũi hơn với lối sống nông thôn, nơi mà mọi người hòa quyện với các yếu tố tự nhiên như đất, ánh sáng, mưa, gió và cây cối.
Thực tế này thể hiện sự nhạy bén và sâu sắc của các kiến trúc sư đối với bản sắc địa phương, vì gạch men và đá bazan không chỉ mang tính chất chống bão mà còn thể hiện tương thích với địa hình cụ thể của khu vực, thay vì sử dụng ngói lợp thông thường.
Sự chọn lựa đúng vật liệu không chỉ bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của làng quê, mà còn đem lại hiệu quả thiết thực trong việc chống bão, chống lũ, tạo sự yên tâm cho gia chủ khi đối mặt với các điều kiện khí hậu khắc nghiệt của tỉnh Quảng Ngãi.
Nhà Mái Đỏ là một ví dụ mẫu mực về việc bảo tồn và thúc đẩy nét kiến trúc độc đáo của văn hóa bản địa – điều hiếm hoi trong tình hình kiến trúc nhà ở tại Việt Nam ngày nay. Khu vườn trên mái tạo ra một không gian mới mẻ, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của chủ nhà và đồng thời còn giúp đối phó với những điều kiện khí hậu khắc nghiệt tại địa phương.
Hơn nữa, mô hình này còn thúc đẩy tương tác và kết nối xã hội theo truyền thống – một vẻ đẹp tồn tại trong cuộc sống hàng ngày tại các cộng đồng nông thôn và ven đô của Việt Nam.
Thông tin chi tiết công trình:
Tên công trình: Nhà Mái Đỏ
Đơn vị thiết kế: TAA design
Diện tích: 80m2
Địa điểm: Quảng Ngãi, Việt Nam
Kiến trúc sư: Nguyễn Văn Thiên, Nguyễn Hữu Hậu
Năm hoàn thành: 2019
